Εκτύπωση

Φωκιανό

Ποικιλία της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου, τριπλής χρήσης.
Καλλιεργείται από παλιά σε όλη την Ελλάδα με πιο σημαντικό κέντρο καλλιέργειας την Ικαρία (καταλαμβάνει το 70% και πλέον των εκτάσεων των αμπελώνων της). Εξαιτίας της γεωγραφικής εξάπλωσης αναφέρεται με πολλά συνώνυμα, όπως Δαμασκηνάτο σταφύλι, Ιρί-καρά (μαύρο δαμάσκηνο), Ερικαράς και Ρικαράς, Φωκιανά, Ραζακί κόκκινο κ.ά.
Την ονομασία της οφείλει στην πόλη Φώκαια της Μικράς Ασίας (Λογοθέτης και Βλάχος 1963).
Ο Rovasenda (1887) αναφέρει τις ονομασίες Sri-kara και Sriskara ως σταφύλι της Συρίας, ενώ ο Pulliat (1888) περιγράφει την ποικιλία Ιρί-καρά με λευκές ράγες. Οι Viala και Vermorel (1902 –1910) την αναφέρουν ως Fourkiano και την περιγράφουν ως Phokiano (Ericara, Iri-Cara, Iri-Kara, Iris-kara).
Ο Κριμπάς (1943α) αναφέρει τρεις χρωματικές παραλλαγές, Φωκιανό μαύρο, Φωκιανό κοκκινέλι και Φωκιανό άσπρο, που καλλιεργούνταν κυρίως στη Λήμνο, τις Κυκλάδες και δευτερευόντως στην Κρήτη (νομός Λασιθίου) και την Εύβοια.
Θεωρεί ότι λίαν συγγενής είναι και η ποικιλία Αρμελετούσα που καλλιεργείται στην Άνδρο και τις υπόλοιπες Κυκλάδες.
Οι παραλλαγές αυτές παρουσίαζαν όμοιους αμπελογραφικούς χαρακτήρες στην αυξανόμενη κορυφή, τη νεαρή βλάστηση, και το ανεπτυγμένο φύλλο. Διαφορές σημειώνονταν στο σχήμα και το μέγεθος της σταφυλής, τους τεχνολογικούς χαρακτήρες των ραγών (χρώμα, συνεκτικότητα σάρκας κ.ά.) και την παραγωγικότητα (κατά φθίνουσα τάξη Φωκιανό μαύρο, Φωκιανό κοκκινέλι, Φωκιανό άσπρο). Η ποικιλία που σήμερα καλλιεργείται και περιγράφεται αντιστοιχεί περισσότερο στο Φωκιανό μαύρο.
Οι Λογοθέτης και Βλάχος (1963) αναφέρουν επίσης ότι οι ποικιλίες Αρμελετούσα και Γιουρούκικο είναι συγγενείς με το Φωκιανό.
Η καλλιέργεια της ποικιλίας επιτρέπεται στα αμπελουργικά διαμερίσματα των Κυκλάδων, της Δωδεκανήσου και της Θράκης, καθώς και σε πολλούς νομούς της χώρας (Σάμου, Λέσβου, Χαλκιδικής, Χανίων, Αρκαδίας κ.ά.).