31 Ιουλίου 2013

Ευοίωνος τρύγος αντιμέτωπος με την δυσοίωνη αγορά

Συγκρατημένη απαισιοδοξία διακρίνει τους αμπελουργούς και τους οινοποιούς παραμονές του τρυγητού για το 2013, αφού η φετινή συγκομιδή θα πραγματοποιηθεί εν μέσω αντιφατικών καταστάσεων

και μακροοικονομικών μεγεθών στον κλάδο.

Αν εξαιρέσουμε τις χαλαζοπτώσεις στις περιοχές της Ημαθίας, Σάμου, Λήμνου, Μαντινείας και Σπάτων και λάβουμε υπόψιν ότι η πορεία των σταφυλιών προς τον τρύγο δεν χαρακτηρίστηκε φέτος από προσβολή ασθενειών (εκτός ελαχίστων περιπτώσεων).

Με τις σημερινές συνθήκες δεν είναι παρακινδυνευμένο να μιλήσουμε για τη διεξαγωγή μιας λίγο πρώιμης κατά περιοχές συγκομιδής, που τείνει να πλησιάσει τον κανονικό όγκο παραγωγής για τα δεδομένα της χώρας μας.

Η ωρίμαση των σταφυλιών εξελίσσεται ομαλά, αλλά ανησυχία προκαλούν οι προβλέψεις για καύσωνες κατά τον Αύγουστο που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τον όγκο της παραγωγής πριν τον τρύγο.

Ομολογουμένως από το Αμύνταιο μέχρι τη Ρόδο οι γενικές εκτιμήσεις για την ποιότητα της παραγωγής είναι ενθαρρυντικές, όμως όλα θα κριθούν οριστικά, όταν τα αμπέλια έχουν τρυγηθεί, αφού σε πολλές περιοχές ο τρύγος θα διεξαχθεί 40-50 μέρες από σήμερα (τέλος Ιουλίου).

Η αναμονή μιας καλής συγκομιδής χωρίς αποθέματα και μάλιστα εμπορικά αποθέματα κυρίως σε λευκό κρασί, γεννά το ερωτηματικό για το πώς θα αντέξουν τα οινοποιεία μέχρι τον επόμενο Οκτώβριο, που θα προσφερθεί στην αγορά η καινούργια σοδειά. Τα δύο αυτά μεγέθη (καλή συγκομιδή χωρίς αποθέματα) σε άλλες περιόδους με κανονικές συνθήκες θα σηματοδοτούσε την είσοδο σε φάση ανάκαμψης του τομέα και των επιχειρήσεών του.
Για τρίτη συνεχή χρονιά φέτος, οι επιπτώσεις της οικονομικής συρρίκνωσης της χώρας που εκφράζονται στις χρηματοδοτήσεις των τραπεζών και στην μείωση της διαθέσιμης δαπάνης για κατανάλωση, ειδικά στο ελαστικό της μέρος, δημιουργούν μια αίσθηση αμφιβολίας στις ελληνικές επιχειρήσεις - συνεπώς και στα οινοποιεία - αλλά και στα νοικοκυριά.

Μεγάλες ιδιωτικές και συνεταιριστικές οινοβιομηχανίες, έρχονται αντιμέτωπες με το αυστηροποιημένο χρηματοδοτικό πλαίσιο των Τραπεζικών Ιδρυμάτων της χώρας και ουσιαστικά κινδυνεύουν να αποκοπούν από την πιο σημαντική πηγή χρηματοδότησης που αποτελεί ο τραπεζικός δανεισμός. Παράλληλα δεν συζητώνται πλέον ούτε και οι παραδοσιακές μορφές αυτοχρηματοδότησης των επιχειρήσεων, που συνήθως πλέον καταγράφουν ζημιές στους ισολογισμούς τους.

Μάλιστα και στους δυο χώρους (ιδιωτικό και συνεταιριστικό) κραταιές επιχειρήσεις, βρίσκονται αντιμέτωπες ακόμη και με τους αμπελουργούς, στους οποίους οφείλουν την προηγούμενη ή και προηγούμενες εσοδείες, γεγονός που θέτει εν αμφιβόλω τη δυνατότητα παραλαβής σταφυλιών από αυτές.

Ουσιαστικά ο κλάδος καλείται να αντιμετωπίσει το φετινό τρυγητό, χωρίς χρηματοδότηση από τις τράπεζες και συνεπώς ν’ αποπληρώσει τη συγκομιδή από τις μελλοντικές πωλήσεις , γεγονός που θα πιέσει ακόμα περισσότερο τους χειμαζόμενους αμπελουργούς, που ήδη χρηματοδοτώντας το κόστος των λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, επένδυσαν στην παραγωγή τους.

Άμεση συνέπεια της ισχνής ρευστότητας, για τις οινοποιητικές επιχειρήσεις είναι όχι η προσπάθεια πλέον εξορθολογισμού του κόστους λειτουργίας τους, αλλά η δραστική μείωση του στο επίπεδο της οριακής λειτουργικότητας.

Στο τελικό στάδιο που οριοθετεί η κατανάλωση, οι συνθήκες είναι ανάλογες, αφού παρατηρείται η μετατόπισή της, από το εμφιαλωμένο στα φθηνότερα bag in box και στα pet, με μια συνεχή τάση μείωσης των τιμών στον καταναλωτή (κυρίως σαν αποτέλεσμα πίεσης των αλυσίδων σουπερμάρκετ) που γεννά υπόνοιες και για το ίδιο το προϊόν, αφού και εισαγωγές φθηνών προϊόντων από βορράν γίνονται, αλλά και η παραοικονομία στον τομέα, ανθεί.

Είναι απορίας άξιο, για το πώς ικανοποιήθηκαν οι ανάγκες για λευκό κρασί φέτος όταν από τις αρχές του χρόνου παρατηρήθηκε έντονη έλλειψη, στην εγχώρια αγορά, αποτέλεσμα μιας διετούς ισχνής παραγωγής.

Υπό τις συνθήκες αυτές οι τιμές σταφυλιών, ενώ θα έπρεπε να έχουν σαφείς αυξητικές τάσεις (αν και παρατηρούνται σε αρκετές περιοχές της χώρας), εκτιμάται ότι θα διατηρηθούν τουλάχιστον στα περσινά τους επίπεδα.

Η πρόβλεψη για σταθερότητα των τιμών συνεπικουρείται και από το γεγονός ότι Ισπανία, Ιταλία και Γαλλία αναμένουν κανονική συγκομιδή, ενώ παράλληλα έχουν αρχίσει να δείχνουν καθοδικά σημάδια οι τιμές οίνων από τις χώρες αυτές.

Οι τιμές στα θειωμένα γλεύκη κινούνται σε επίπεδα 35% χαμηλότερα, σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο. Οι τιμές αυτές αναγωγικά παραπέμπουν, στη βάση εκκίνησης των περσινών τιμών σταφυλιών.

Σε παγκόσμιο επίπεδο μετά την συγκομιδή του 2013 στο Ν. Ημισφαίριο, Χιλή, Αργεντινή, Αυστραλία, Ν. Αφρική και Ν. Ζηλανδία καταγράφουν αύξηση από 10% έως 28% με αποτέλεσμα φέτος πλέον να παρατηρείται εξισορρόπηση του παγκόσμιου ισοζυγίου ζήτησης και προσφοράς ισοζύγιο το οποίο το 2012 κατέγραψε ελλειμματική παγκόσμια προσφορά ως προς την παγκόσμια ζήτηση. Συνεπώς η παγκόσμια τάση αύξησης των τιμών οίνου, προβλέπεται ότι τουλάχιστον θα επιβραδύνει το ρυθμό της, ενώ ήδη επιβραδύνεται και ο όγκος συναλλαγών στους χύμα οίνους.

Στην Ελλάδα της απουσίας ρευστότητας, πιθανόν φέτος στη διαμόρφωση των τιμών θα συμβάλλουν και οι αγοραστές που θα καταβάλλουν τοις μετρητοίς, την αξία των σταφυλιών, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που πρωτοστατούν στην αγορά σταφυλιών για τσικουδιά και τσίπουρο, ενώ επίφοβοι θα είναι οι έμποροι που θα εξαγγείλουν ασυνήθιστα υψηλές τιμές επί πιστώσει.

Η εικόνα θα επηρεαστεί επίσης και από την είσοδο στα οινοποιεία των σταφυλιών τριπλής χρήσης, που εφόσον από φέτος ισχύσει η υποβολή ηλεκτρονικά των Δηλώσεων Συγκομιδής για τους αμπελουργούς, η είσοδός τους θα δυσχερανθεί σημαντικά, αφού η οινοποίηση των συγκεκριμένων σταφυλιών απαγορεύεται. Επιπλέον τα σταφύλια αυτά αναμένεται να οδεύσουν και προς την παραγωγή χυμού σταφυλής σε χωριστές εγκαταστάσεις από τα οινοποιεία, γεγονός που συσκοτίζει τον τελικό προορισμό τους.

Οι παράμετροι αυτές θα επηρεάσουν περισσότερο τις μεγάλες αμπελουργικές ζώνες, ενώ οι μικρότερες φαίνεται ότι και φέτος θα «διατηρήσουν την αυτοτέλεια τους», ιδίως όσον αφορά τις συναλλαγές τους με τους αμπελουργούς, είτε γιατί οι τελευταίοι συναλλάσσονται σταθερά με τους τοπικούς συνεταιρισμούς (νησιωτικές περιοχές κυρίως), είτε γιατί το προϊόν τους έχει σταθερή ζήτηση (π.χ. Αττική).

Κοινός παρονομαστής εν κατακλείδι για όλες τις περιοχές είναι η αναμονή μιας καλής συγκομιδής χωρίς αποθέματα, όμως αντίρροπα λειτουργεί η απουσία ρευστού και η πίεση της αγοράς για φθηνότερα προϊόντα αποτέλεσμα και τα δυο του ασφυκτικού περιβάλλοντος που έχει δημιουργήσει η οικονομική κρίση.

Για τα θέματα αυτά θα διεξαχθεί αύριο 1 Αυγούστου 2013, πανελλήνια σύσκεψη των μελών της ΚΕΟΣΟΕ, στα γραφεία της.