29 Μαρτίου 2018

Η Ιταλία αναβιώνει τον ευρωπαϊκό πόλεμο ζάχαρης στο κρασί

Οι Ιταλοί παραγωγοί διαμαρτύρονται για την απάτη σχετικά με την προτεινόμενη διατροφική επισήμανση από τους ευρωπαίους παραγωγούς οίνου.

Η πρόταση του ευρωπαϊκού οινοπαραγωγικού τομέα για τη διατροφική επισήμανση έχει προκαλέσει σφοδρή αντίδραση στους Ιταλούς. Καταγγέλλουν απάτη: η ζάχαρη δεν είναι μέρος του καταλόγου των συστατικών που θα αναγράφονται στην ετικέτα, γεγονός που θα ισχύσει για τα συστατικά του οίνου.

Η αντίθεση υπάρχει για περισσότερο από τριάντα χρόνια μεταξύ των παραγωγών στο Βορρά και εκείνων της νότιας Ευρώπης. Οι διάφοροι ευρωπαίοι νομοθέτες έχουν διαιτητεύσει για το θέμα αυτό αρκετές φορές με αποτέλεσμα να επικρατεί πνεύμα συμβιβασμού. Ωστόσο, η συζήτηση έχει αναβιώσει: η σπίθα άναψε εξαιτίας των εξαιρετικά τεχνικών διαπραγματεύσεων σχετικά με τους κανόνες για την επισήμανση των συστατικών του οίνου. Στις 12 Μαρτίου, οι κυριότερες ευρωπαϊκές ενώσεις (Copa - Cogeca και CEEV) παρουσίασαν στον Ευρωπαίο Επίτροπο για την Υγεία πρόταση αυτορρύθμισης για την επισήμανση της διατροφικής δήλωσης και των συστατικών στους οίνους.

Ιταλοί εναντίον της ευρωπαϊκής πρότασης

Αυτή η πρόταση όμως δεν εγκρίθηκε από τους ιταλικούς φορείς (συμπεριλαμβανομένων των Cia, Confcommercio, Coldiretti, Confagricoltura, Alleanza delle Cooperative Italiane) που παρουσιάστηκαν ενωμένοι προκειμένου να αρνηθούν να υπογράψουν, εφ 'όσον το σχέδιο δεν υποχρέωνε να αναφερθεί η ενδεχόμενη προσθήκη σακχαρόζης στο κρασί. Για τους Ιταλούς παραγωγούς στους οποίους απαγορεύεται η χρήση της ζάχαρης (όπως και στην Ελλάδα), για να «εμπλουτίσουν» το επίπεδο του αλκοόλ στο κρασί, θα πρέπει η πρακτική αυτή να αναγράφεται στην ετικέτα. Επομένως, η ευρωπαϊκή πρόταση του τομέα οίνου βρίσκει αντίθετους τους Ιταλούς. Γιατί τα κρασιά που εμπλουτίζονται με ζάχαρη να απαλλάσσονται από την ενημέρωση του καταναλωτή σχετικά με τη χρήση της, αναρωτιούνται?

Απάτη για τους Ιταλούς

«Ο λόγος της διαφωνίας, διευκρινίζει η Ruenza SantAndrea, συντονίστρια του Εθνικού αμπελοοινικού τομέα της Ιταλίας, έγκειται στο γεγονός ότι έχουμε μια σταθερή θέση σχετικά με την υποχρέωση να αναφέρεται η πιθανή προσθήκη σακχαρόζης μεταξύ των συστατικών. Αυτή η θέση εναντιώνεται σε όλες τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης. Η πρακτική του εμπλουτισμού που απαγορεύεται στην Ιταλία είναι ο κανόνας σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με εξαίρεση την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ελλάδα, την Κύπρο και ορισμένες περιοχές της Γαλλίας. Είναι απαραίτητο να αναγράφονται στην ετικέτα πληροφορίες σχετικές με την προσθήκη ζάχαρης. Οι καταναλωτές πρέπει να γνωρίζουν με ποιο τρόπο το προϊόν που αγοράζουν είναι οινοποιημένο.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Codiretti, Roberto Moncalvo, "πρέπει να εξεταστεί η αναθεώρηση των προτύπων επισήμανσης της διατροφικής δήλωσης και των συστατικών, προκειμένου οι καταναλωτές να γνωρίζουν τελικά εάν το κρασί που πίνουν περιέχει πρόσθετη ζάχαρη, ή όχι. Η απόκρυψη αυτών των πληροφοριών θα ήταν παραπλανητική τόσο για τους εμπόρους όσο και για τους παραγωγούς που δεν καταφεύγουν στον εμπλουτισμό με ζάχαρη και, επομένως, πλήττονται από αθέμιτο ανταγωνισμό.

Στο παραπάνω πλαίσιο η ΚΕΟΣΟΕ απέστειλε επιστολή στο τμήμα Αμπέλου, Οίνου και αλκοολούχων ποτών του Υπ.Α.Α.Τρ, το οποίο και καλεί να συνταχθεί με την άποψη των Ιταλών με την οποία και η ίδια συντάσσεται (παρά την διαφορετική άποψη των Copa – Cogeca), αναπτύσσοντας το παρακάτω σκεπτικό.

Στο πλαίσιο της υποχρέωσης αυτορρύθμισης του τομέα οίνου, οι δύο βασικές ευρωπαϊκές οργανώσεις του τομέα οίνου COPA – COGECA (Ευρωπαϊκοί Οινοποιητικοί Συνεταιρισμοί) και CEEV (Ευρωπαϊκή Βιομηχανία Οίνου) συμφώνησαν στις 12 Μαρτίου 2018 με άλλες πέντε ευρωπαϊκές Οργανώσεις αλκοολούχων ποτών (ζυθοποιεία, οινοπνευματώδη κλπ), τον προτεινόμενο τρόπο προς την Commission για την παρουσίαση των συστατικών και της διατροφικής δήλωσης, στους ευρωπαϊκούς οίνους.

Οι αποφάσεις εντός των ευρωπαϊκών φορέων οίνου, δεν ήταν ομόφωνες, αφού η Ιταλική αντιπροσωπεία ευθέως αντιτέθηκε στην πρόταση αυτορρύθμισης δεδομένου ότι τα στα συστατικά του οίνου, έθεσε θέμα για την αναγραφή της προσθήκης ζάχαρης για τις ευρωπαϊκές περιοχές στις οποίες επιτρέπεται ως μέσο εμπλουτισμού των οίνων.

Η θέση αυτή αποτελούσε διαχρονικό και πάγιο αίτημα των χωρών της Μεσογείου (Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Κύπρο και Ν. Γαλλία), αφού σε αυτές απαγορεύεται η προσθήκη ζάχαρης (Παράρτημα VIII παράγραφος Β3, ΚΑΝ (ΕΕ)1308/2013) ως μέσο εμπλουτισμού των οίνων, ο οποίος γίνεται αποκλειστικά με την προσθήκη ανακαθαρισμένου συμπυκνωμένου γλεύκους σταφυλιών.

Προς κατανόηση της πολιτικής για τον τομέα σημασίας του θέματος, συνοπτικά να αναφέρουμε τα εξής:

1) Ο ευρωπαϊκός τομέας οίνου σε πολιτικό επίπεδο ισορροπούσε μεταξύ των

Κρατών Μελών της ΕΕ, μέσω εφαρμογής μέτρων όπως τα δικαιώματα φύτευσης, οι αποστάξεις, η επιδότηση του εμπλουτισμού με συμπυκνωμένο γλεύκος σταφυλιών και η χρήση ζάχαρης ως μέσο εμπλουτισμού.

Όλα τα προαναφερόμενα μέτρα, πλην του τελευταίου, δηλαδή της προσθήκης σακχαρόζης ως μέσο αύξησης του αλκοολικού βαθμού των οίνων, έχουν καταργηθεί, αφαιρώντας στις περισσότερες των περιπτώσεων σημαντικούς πόρους από ορισμένα Κράτη Μέλη.

2) Να σημειωθεί ότι το κόστος εμπλουτισμού των οίνων με συμπυκνωμένο

γλεύκος σε σχέση με το κόστος σακχαρόζης είναι 3:1 Aυτή η σχέση κόστους έχει σαν συνέπεια οι προαναφερθείσες χώρες (Ζώνη Γ) της Μεσογείου να έχουν ανταγωνιστικό μειονέκτημα, αφού το κόστος εμπλουτισμού για αυτές είναι τριπλάσιο.

Παρά τις διαχρονικές προσπάθειες των νοτίων χωρών της ΕΕ, της Ελλάδας, αλλά και της ΚΕΟΣΟΕ, δεν κατέστη δυνατόν να απαγορευθεί η χρήση σακχαρόζης ως μέσο εμπλουτισμού των οίνων και να επιβληθεί αποκλειστικά και μόνο η χρήση συμπυκνωμένου γλεύκους, παρ΄ότι η προσθήκη σακχαρόζης δεν αναγνωριζόταν, ως οινολογική πρακτική από τον Ο.ΙV.

Όμοια απέτυχαν και οι προσπάθειες αναγραφής στις ετικέτες των οίνων της οινολογικής πρακτικής της προσθήκης ζάχαρης, αφού ο άξονας των Βορείων Χωρών (κυρίως ο γαλλογερμανικός), ήταν και είναι ισχυρότερος έναντι των νοτίων χωρών, με γνώμονα και τα οικονομικά τους συμφέροντα. ( Η Γερμανία χρησιμοποιεί 500.000 tn ζάχαρης ετησίως για τον εμπλουτισμό των οίνων της και τυχόν κατάργηση της οινολογικής αυτής πρακτικής έθετε σε κίνδυνο τους τευτλοπαραγωγούς της)

Σήμερα παρουσιάζεται η τελευταία ίσως ευκαιρία, προκειμένου οι νότιες χώρες της ΕΕ, να εξισορροπήσουν μερικώς τον αθέμιτο ανταγωνισμό που υφίστανται εξαιτίας της χρήσης ζάχαρης ως μέσο εμπλουτισμού των οίνων, από τις βόρειες περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η υποχρέωση αναγραφής τουλάχιστον στα συστατικά των οίνων, της προσθήκης ζάχαρης για τις περιοχές που χρησιμοποιούν τη συγκεκριμένη οινολογική πρακτική, είναι το λιγότερο που μπορούν να απαιτήσουν οι χώρες του μεσογειακού νότου.